Hacı Salih Paşa Şadırvanı (Ali Paşa Meydanı Şadırvanı)- MERKEZ
Hacı Salih Paşa Şadırvanı 1828
Konak ilçe merkezi, Kemeraltı Ahmetağa Mahallesi’nde 863. Sokak ile 866. Sokak arasındaki Alipaşa Meydanı’nda, 291 ada 1 parselde 48,00 m² tapu alanına sahiptir. Şadırvan sekiz mermer sütun üzerinde, kubbeli yapıdadır. Kubbenin altındaki saçaklarda, her cephesinde dört mısradan otuz iki mısralık inşa kitabesi bulunmaktadır. Kubbeli yapının ortasında yine sekizgen olarak inşa edilmiş su haznesi vardır. Her yönü mermer blok olan haznenin köşeleri de mermer sütunludur.
Üstleri işlemeli mermerden olan haznenin üstü demir şebekeyle piramidal olarak kapalıdır. İç kısmında mermerden fıskiye bulunmaktadır. Şadırvanın suyu akmakta ancak fıskiyesi çalışmamaktadır.
Şadırvanın kubbe içi mavi boyalı ve kubbeye aydınlatma tertibatı eklenmiştir. Sade yapıdaki şadırvan, meydanın sembolüdür. Kubbe altındaki saçak kenarlarında Davut Yıldızı ve çeşitli motifler yer almaktadır.
Şadırvanın saçağında kuşak halinde yazılmış inşa kitabesinde :
“Mesned-i efruz sadanet-i mahrem-i sah-ı cihan /
Hamil-i mühr-i hilafet zıll-i Hakkın Hayderi /
Ol vezir-i ma’delet-pira ki cuy-ı himmeti /
Eyledi sirab-ı emn ü afiyet bahr u beri /
Tab-ı pak-i su gibi cari-i sebil-i hayriçün /
Enfe’u’n-nas eylemiş Mevla o a’li gevheri /
Sübhanallah /
Nev-teravet-bahş idüp ve lütfi riyaz-ı âleme /
Bağ-ı huldden bir numune oldu kevnin heryeri /
Şüst ü şu etdi cihanın halkı ekdardan dilin /
Nice çağla ol vezirin lütf-ı adli enhüri /
Çeşme-sar lütfunun bir katresin nuş eyleyen /
Ağzına almaz şarab-ı zinde bahşan beri /
Yapdı bu şadırvanı hasbetenlillah /
Eylese âlem dua-il hayrı vird-i esheri /
Kâse-i zerrin-i şems ü mah olub avizesi /
Hem seza olsa süreyya kubbesinin ziveri /
Çar unsur fıtratından beru bu ma ta bu dem /
Zir-i arzda su-be-su olmuşdu cari serseri /
Mazhar-ı lutf-ı hidivmadelet-güster olup /
Yüz bulup çıkdı zuhura çaglasın şimden geri /
Eşter u ester udevabb ü ins ü hayvan cümleten /
Bi tekellüf içeler bu ma-i sıhhat-averi /
Ebru-yı İzmir efayiş bulub bu çeşmeden /
Banîsi içsün şarab-ı cuy-ı adn-ı Kevser-i /
Tab’a saffet-bahşider bir hoş-güvar sudur bu kim /
İncila-yı sadr-ı eyler dem-be-dem efzun teri /
Görmedi bu mahbub-i ziba nazıra şevk averi /
Hemçü bir mahbub-i ziba nazıra şevkaveri /
Bendesi ayan-ı İzmir çeşmeli Ahmed Reşid /
Kıldı bu hidmetle icra farz-ı ayn-i çakeri /
Çeşme-i heftasu manesıt tarihi seza /
Hacı Salih Paşa irva kıldı susuz dilleri.”
ibaresi yer almaktadır.
Bu kitabeye göre şadırvan Salih Paşa adına Ahmed Reşid Efendi tarafından 1828 yılında yaptırılmıştır.
Şadırvanın ortasındaki su haznesinde bulunan bir başka kitabe de tamir kitabesidir. Bu kitabe ayna taşına sonradan eklenmiştir. Kitabenin yazımında kullanılan mermer siyah damarlı yapıda olup okuması güçtür.
Kitabede okunabildiği kadarıyla
“İşbu eser-i hayr sinin-i vefir eden beri harab ve mu‘attal iken /
Her türlü terakkiyat ve ihyay-ı hayrat ve müberrat hususunda /
A’sar-ı salifeye gıbta-bahsolan … /
Sultan Abdülhamid Han-ı Âli Hazretlerinin ahd-ı / Hümâyûnlarında
tecdiden inşa ve ihya kılınmışdır /
Sene Muharrem 1312.” yazmaktadır.
Buradan da anlaşıldığı üzere şadırvan Sultan II. Abdülhamid Han tarafından h.1312 ( M.1894/1895) yılında tamir ettirilmiştir.
KAYNAK: İZMİR’İN ÇEŞME VE SEBİLLERİ ( FATİH DALGALI)
FOTOĞRAFLAR: EROL ŞAŞMAZ
Not: Şadırvanın kubbe eteğinin iç kısmında bulunan sülüs hat ile ve kuşak şeklinde yazılmış uzun kitabesinden öğrendiğimize göre şadırvanı (Çeşmeyi) 1244 (1828) yılında Hacı Salih Paşa yaptırmıştır.
Ancak bu sıralarda Hacı Salih Paşa İzmir de olmadığı için şadırvanın inşaatını (Bendesi) (yani manen kendisine bağlı olan) İzmir Ayanı Çeşmeli Ahmet Reşit Efendi gerçekleştirmiştir. Diğer bir ifade ile şadırvanın banisi Hacı Salih Paşa, inşaata nezaret eden ise Ahmet Reşit Efendidir.
Hacı Salih Paşa Şadırvanı (Ali Paşa Meydanı Şadırvanı)- MERKEZ Fotoğraf Galerisi
CAM%C4%B0%C4%B0%202.jpg)
