İzmir – Kemalpaşa; Yiğitler köyü, Zeytinarası Mevkii. (Ada 137, Parsel 36) bulunan köprü ,Gediz nehrinin bir kolu olan Nif Çayı’nın Sofular Deresi üzerindedir.
Tek gözlü , İki yöne dik eğimli tipli, Doğrusal planlı, tek gözlü, Sivri (hafif sivri) Kemer Formlu bir köprüdür.
Yerlikaya üzerine oturtulmuştur. Moloz ve yer yer kaba yonu taşlarla inşa edilmiştir. Bağlayıcı malzeme kireç harcıdır. Kemer karnının harçla sıvanmış olduğu görülmektedir.
Uzunluğu ~13 m; genişliği 2,2 m; kemer açıklığı ~5,5 m’dir.
Köprü’nün doğu kesiminde duvarları kısmen ayakta olan bir değirmen bulunduğu kaydedilmiştir, ancak güncel olarak tarafımızca görülmemiştir. Zamanla yok olduğu tahmin edilmektedir.
İzmir 2 Nu.’lu K.V.K.K.’nun 26.02.2014 / 3431 tarih ve sayılı kararıyla tescillidir.
Tarihlendirme :
Köprünün kitabesi yoktur. E. Çağlıtütüncügil, köprünün, “Uşak Çanlı Köprü, Afyonkarahisar Altıgöz Köprüsü [13. yy. başı] gibi tek gözlü yapılmış köprü örnekleri” ile benzerliğini arayarak, neticede de “kemer formu ve inşa malzemesine bakarak” 15-16. yy’da yapıldığını düşünmüştür.
İzmir 2 Nu.’lu K.V.K.K.’nun 26.02.2014 / 3431 tarih ve sayılı tutanağında köprünün 18. ya da 19. yüzyıla ait olduğu belirtilmekte; KGM 2. Bölge Müdürlüğü’ne sunulmuş rölöve raporunda ise yapı, malzeme, yapım tekniği ve mimari unsurlara bağlı kalarak 18. yüzyıl sonları 19. yüzyıl başlarına tarihlendirilmiştir.
Devlet Arşivleri’nde, bu köprüyle ilgili olduğunu saptadığımız bir belge bulunmaktadır: 20 Zilkade 1320 H (18 Şubat 1903 M) tarihli bu belgeden, Nif [Kemalpaşa] kazasının Aşağı Sofular karyesinde kain [önceden mevcut] köprünün yenilenme maksadıyla tamir ettirildiği ve tüm masrafının Ören karyesi muteberlerinden Hacı Osman Efendi tarafından karşılandığı anlaşılmaktadır. Belge, bu hizmeti nedeniyle belirtilen kişinin ödüllendirilmesi hususunu üst mercilere arz etmektedir. Belirtilen Sofular’ın bugünkü Yiğitler olduğu, derenin de eski adının Sofular deresi olduğu çeşitli kaynaklardaki veriler ve bilgiler incelenip analiz edilerek anlaşılmaktadır. Sofular’ın da aslında, önceden Han Yıkıklığı isimli bir yer olduğu bilgisi, bu çevrede önceden bir han olduğuna ve buradan bir güzergâh geçtiğine delalettir. H. Kiepert’in haritasında da burada Sofular ve kayda değer bir yol görülebilmektedir.
20. yy’ın başında yenilenmiş olan ve dikkate değer bir yol üzerinde olduğunu düşündüğümüz bu köprü, 18-19. yy’lara ait olmalıdır.
KAYNAK: BÜYÜK MENDERES, KÜÇÜK MENDERES ve GEDİZ HAVZALARINDAKİ TÜRK DÖNEMİ KÖPRÜLER ( ENDER ÖZBAY )
FOTOĞRAFLAR: EROL ŞAŞMAZ
Yiğitler Taş Köprü 2 – (Bağyurdu -Kemalpaşa ) Fotoğraf Galerisi