Tire, Yeni Mahalle, Tahtakale Mevkii de bulunan yapı tapu kayıtlarında 18 Pafta, 81 den 114 ada, 1-14 ve 10-22 parsellerde kayıtlıdır.
İlk Osmanlı Aydın Sancak Beyi Halil Yahşi Bey vakıflarından olan yapı halk arasında “kapalı Çarşı””, “Karanlık Çarşı” gibi isimlerle anılmaktadır. 15. Yüzyıl Osmanlı yapısıdır.
Yapının dış ölçüleri 46 m. X 9.9 m. dir. Fevzipaşa Caddesine bakan dükkanların iç ölçüleri, 3.9 m. X 3.6 m. ve Kutu han ile bitişik dükkanların iç ölçüleri 2.3 m. X 3.7 m. dir.
Yapı Tahtakale Meydanında, Kutu Han’ın doğusunda ekli şekilde inşa edilmiştir. Kuzey- güney yönünde uzanan iki ucu açık çarşının, beşik tonozla örtülü, ışıklı pencereleri ve yolun her iki yanına sıralanmış tonozlu dükkanlar yer almaktadır. Arasta yapısı, karşılıklı 12’şer olarak üzere toplam 24 dükkandan oluşmaktadır.
15. Yüzyıldan günümüze kadar korunarak gelmiş ender çarşılardandır. Çarşının sokağa bakan tarafı yakın zamana kadar sağır cepheli iken, çift taraflı kullanılmaya dönüştürülmüştür. Bugün ise, dış dükkanları çalışmakla birlikte iç dükkanların önemli kısmı kapalıdır. Restorasyonu Kutu Han restorasyonuna paralel olarak devam etmektedir.
KAYNAK: TİRE KÜLTÜR VARLIKLARI ENVANTERİ
FOTOĞRAFLAR: EROL ŞAŞMAZ