Karakapı / Etiler Mahallesi, 954 Sokak Başı Çeşmesi–KAPILAR –KONAK MERKEZ
Konak merkez ilçe, eski adı Karakapı şimdiki adı Kapılar Semtinde, Etiler Mahallesi, 954 ile 1282 sokağın kesiştiği yerde bulunan çeşme; semte adım veren Antik kent kapı kalıntısına ve sur duvarına bitişik 119 No'lu evin avlu duvarının köşeye yakın kesimde, eğimli bir yol üzerinde inşa edilmiştir. Günümüzde suyu akmadığı için kullanılmamaktadır.
Mimari Özellikleri
Dikdörtgen planlı çeşme, muhtemelen Antik Dönem kent surlarına ait büyük boyutlu kesme taş malzemenin kullanılmasıyla inşa edilmiş olmalıdır. Çünkü kullanılan taş malzeme, bitişiğindeki kapı ve sur duvarında kullanılan taşlarla benzer özelliklere sahiptir. Çeşmenin ön yüzü kare şekillidir ve saçak kesimi kesme taş malzemeden yapılmış profilli bir silme ile sonlanmaktadır. Çeşmenin sağ yan yüzü, sur duvarına ve kapıya bitişiktir ve biraz içeride kalmaktadır. Sol yan yüzü ise sağır tutulmuştur. Arkadan çeşmeye bitişik avlu duvarı, hemen hemen onunla aynı yüksekliktedir.
Çeşmenin ön yüzünün orta kesiminde, sivri kemerli bir çökertme içine yerleştirilmiş ayna taşı mevcuttur. Ayna taşı da, çeşme ile aynı malzemeden yapılmıştır ve alt kesiminde bir lüle deliği göze çarpmaktadır. Çeşmenin yalak kesimi, zemin seviyesinin yükseltilmesi sonucu altta kaldığından, buna ait herhangi bir iz görülmemektedir. Ancak çeşmenin sağ tarafında, mevcut zemin seviyesinin üst kesiminde bir seki taşının varlığı dikkati çekmektedir. Bunun simetriğindeki seki, zemin seviyesinin yükseltilmesi nedeni ile seçilememektedir.
Süsleme Özellikleri
İade görünümlü çeşmede, dikkati çeken herhangi bir süsleme unsuru bulunmamaktadır. Ancak, çeşmenin ön ve sol yan cephelerini saçak kesiminde kuşatan profilli silme, cephelere hareket unsuru kazandırmaktadır.
Korunma Durumu
Günümüzde iyi durumda olan çeşme, suyu akmadığı için işlevini yitirmiştir. Çeşmenin üst örtüsünde bitkilenme, güzeyde ise kirlilik gibi fiziksel sorunlar mevcuttur. Yalak kesimi, yapılacak kazı çalışması ile ortaya çıkarılmalı,
diğer sorunlar da giderilerek, çeşmeye su bağlantısı yapılmalı ve kullanıma açılmalıdır.
Tarihlendirme
Çeşmenin kitabesi yoktur. Bu nedenle inşa tarihi ve banisi bilinmemektedir.
Kaynak: İzmir Kemeraltı bölgesindeki Osmanlı Dönemi Çeşmeleri ( R. Eser Gültekin)