İZMİR'İN İLK CAMİSİ -KADI İLYAS CAMİ (KADİFE KALE CAMİ) –KONAK MERKEZ
Kadife kale Mescidi, ünlü seyyah Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde de yer alıyor. Seyahatnamede mescit ile ilgili olarak Aydınoğulları dönemi Miladi 1308 tarihi veriliyor ve mescidin İzmir Kadısı “Ahmed oğlu İlyas” tarafından yaptırıldığı belirtiliyor. Tapu Tahrir Defteri, Evkaf Defteri ve Evliya Çelebi’nin verdiği bilgiler birbirini doğruluyor.
Öte yandan yine İzmir ile ilgili yazılı kaynaklardan biri olan; M. Kütükoğlu’nun, “XV ve XVI Asırlarda İzmir Kazasının Sosyal ve İktisadi Yapısı” adlı eserde, “Yukarı Kale Camii” olarak bu yapıdan bahsediliyor. Gerçekleştirilen kazı çalışmalarında ulaşılan temel duvarı izleri ve kısmen duvar izleri ile kaynakların verdiği bilgiler doğrultusunda, mescidin Kadife kale’de 14. yüzyıl başlarında inşa edilmiş ilk cami olduğu ifade ediliyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından özgün nitelikleri korunarak restore edilecek olan Kadife kale Mescidi, fethedilen kalelere inşa edilen ibadethane geleneğinin bir örneği olarak değerlendiriliyor.
Hemen tüm Türk kalelerinde rastlanan bu cami ve mescitler kentlerdeki Türk – İslam egemenliğinin sembolü durumundadır. Güney duvarı üzerinde mihrap nişi bulunan mescidin ibadet mekanı kare planlı ve kubbe örtülü idi. Bu mekanın kuzeyinde merdivenlerle ulaşılabilen son cemaat yeri ile avlusu ve haziresi bulunuyordu. Mescide doğudan bitişen tonozlu yapının ise daha sonra inşa edildiği ve bir sarnıç olarak kullanıldığı öngörülmektedir. Bu yapı İzmir’in ilk Türk –İslam ibadet yapılarının ilk örneklerinden biri durumundadır. Bazı kaynaklara göre 17. Yüzyılın sonuna, bazı kaynaklara göre de 19. Yüzyılın başlarına kadar kullanılmıştır.
Not: 1530 YILINA KADAR SEYDİKÖY’DEKİ VAKIFLAR başlığında 3 vakfiyeden bahsedilir. Bunlardan biri :
İzmir Kadısı Ahmet Oğlu İlyas’ın Vakfiyesi : Kadifekale’de 1296 yılında yaptırdığı caminin geliri Seydiköy’de ki 200 akçe geliri olan bir bademlikten bahseden vakfiyedir.
Kaynak: Geçmişten Günümüze Seydiköy-Gaziemir (Gaziemir Belediyesi)
İZMİR'İN İLK CAMİSİ -KADI İLYAS CAMİ (KADİFE KALE CAMİ) –KONAK MERKEZ Fotoğraf Galerisi
CAM%C4%B0%C4%B0%202.jpg)
