Tarihi Mekanlar KiÅŸisel Ansiklopedi Erol ÅžAÅžMAZ
  Ä°ZMÄ°RÄ°N ÖZEL MEKANLARI
  Ä°ZMÄ°RÄ°N ÖREN YERLERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N MÃœZELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N ENDÃœSTRÄ° MÄ°RASI
      KONAK MERKEZ MÄ°RASLARI
      SELÇUK MÄ°RASLARI
      BAYRAKLI MÄ°RASLARI
      Ã–DEMÄ°Åž MÄ°RASLARI
      BORNOVA MÄ°RASLARI
      GAZÄ°EMÄ°R MÄ°RASLARI
      DÄ°KÄ°LÄ° MÄ°RASLARI
      TÄ°RE MÄ°RASLARI
      KARÅžIYAKA MÄ°RASLARI
      ALÄ°AÄžA MÄ°RASLARI
      KEMALPAÅžA MÄ°RASLARI
      BUCA MÄ°RASLARI
      Ã‡Ä°ÄžLÄ° MÄ°RASLARI
      BAYINDIR MÄ°RASLARI
      BERGAMA MÄ°RASLARI
      Ã‡EÅžME MÄ°RASLARI
      FOÇA MÄ°RASLARI
      URLA ENDÃœSTRÄ° MÄ°RASLARI
  Ä°ZMÄ°RÄ°N LEVANTEN EVLERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N Ä°LÇELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N CAMÄ°LERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N KÄ°LÄ°SELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N ANITLARI
  Ä°ZMÄ°RÄ°N ÅžEHÄ°TLÄ°KLERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N HANLARI
  Ä°ZMÄ°RÄ°N HAMAMLARI
  Ä°ZMÄ°RÄ°N KAPLICALARI
  Ä°ZMÄ°RÄ°N ÇEÅžMELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N SU KEMERLERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N KÖPRÃœLERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N KALELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N SAAT KULELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N TÃœRBELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N MEDRESELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N KERVANSARAYI
  TARÄ°H VE KÃœLTÃœR TURÄ°ZMÄ°

Mail listemize abone
olun, güncel
yayınlarımızdan
haberdar olun!

Bunun için,
Lütfen mail adresinizi girin.
  Ana Sayfa   |  Ä°letiÅŸim   
ŞARK SANAYİ KUMPANYASI – ALSANCAK –KONAK MERKEZ

Åžark Sanayi: Ä°zmir'in ilk sanayi kuruluÅŸu!

Şark Sanayi Yerleşkesi İzmir liman arkası bölgesi, Umurbey Mahallesi'nde , 3169 Ada, 147 Parsel; 35.503 metrekare tapu alanına sahip; Tapuda İplik Ve Pamuk Mensucat Fabrikası diye geçer.

Kuzeyinde Şehitler Caddesi ve batısında İşçiler Caddesi'nin kesiştiği köşede, güneyinde Bağ Yağları San. T.A.Ş. ve doğusunda konut ve depo yapılarının bulunduğu 35.503 metrekarelik bir alana yayılır. Şark Sanayi Endüstri yapıları Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemi izlerini taşıyan özgün üretim mekânları ve geniş bir peyzaja sahiptir.

Osmanlı toplumunda, pamuklu dokumaların ve pamuk-ipek karışımı kumaşların hem kullanım alanı hem de ticari olarak çok önemli bir yeri vardı. Anadolu’da pamuklu sanayinde uzmanlaşmış belli bölgeler iç talebi karşılar ve ayrıca pamuk yetişmeyen kuzey ülkeleri ve Avrupa için de üretim yaparlardı. 18. yüzyılın sonlarında ise İstanbul’dan geçen İngiliz pamuk ipliği ve pamukluları bu pazarda Anadolu mamullerinin yerini almaya başladı. Sayısı artan yabancı yatırımcılar Osmanlı İmparatorluğu’nun ticari hayatında dokuma sanayi alanında önemli işletmelere ve geniş bir pazara sahip oldu.


TÄ°CARETE YABANCIYDIK

İzmir Şark Sanayi Kumpanyası da bu şartlarda kurulan ve gelişen işletmelerden biri olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde İzmir’de sanayi, ticaret, ulaşım, madencilik, bankacılık ve sigortacılık İngiliz, Fransız, Amerikan ve Yunan grupların elindeydi. İzmir'in ekonomik yapısında büyük öneme sahip olan Şark Sanayi Kumpanyası’nın büyük hisseleri de Belçikalı iş adamlarına aitti. 1892 Yılında "Couzinery Pittaco" adlı un fabrikası olan bu fabrika, 1893 yılında Couzinery tarafından iplik imalathanesine dönüştürüldü. 1895 Yılına kadar sadece iplikhane olarak çalışan tesis, 1895 yılında Ellie Guiffray ve Charles Verbeke ortaklığı tarafından mensucat fabrikası halini aldı. 1919 yılına gelindiğinde Charles Verbeke'nin oğlu Maurice Verbeke yönetim kurulu başkanı olarak göreve getirildi. Türkiye’de çalışırken, 1924 yılında yabancı anonim şirketler hakkında çıkarılan kanun gereğince çalışmasına son verildi. Maurice Verbeke 1924 yılında şirketin merkezini İzmir'e getirmiş ve adını da "Şark Sanayi Kumpanyası" olarak değiştirdi.


520 işçi ile rekor üretim yapılıyordu

1930 Sanayi Kongresinde sunulan İzmir raporuna göre, fabrikada 22 bin masura (iplik sarılan bobinler) bulunmaktaydı. 170 erkek 350 kadın olmak üzere toplam 520 işçi çalışıyordu. Fabrika 4-24 numara iplik üretiminde yetenekliydi. Yılda her biri 4,5 kilo ağırlığında 250 bin paket iplik üretirdi, bu da yaklaşık olarak 1,5 milyon kilodur. Bu üretim için de 7 bin balya pamuk sarf etmektedir. İmal ettiği kalın iplikler halı çözgülerinde ve 10 numaradan yukarı olanlar Denizli çevresinde ve diğer şehirlerde el tezgâhlarında ve özellikle alaca dokumacılığında çarşaf ve peşkir imalinde kullanılıyordu. Fabrikada 1929 senesinden itibaren 110 tezgah ile kaputbezi imaline başlandı. Şirket 1976 yılında iflas ederek, kapanmasına kadar İzmir’in büyük tekstil fabrikalarından biri olarak iplik, dokuma ve baskılı bez üretimini sürdürdü. Ege bölgesinin en eski endüstri kuruluşlarından biri olan bu şirket özellikle 1950'li yıllarda Türkiye'nin ekonomisine büyük katkılarda bulunmuştur.


Koru Grup tarafından yapılan açıklamaya göre, Şark Sanayi Kumpanya Fabrikası arazisinde, gelecek günlerde imar planına uygun projeleri uygulanacağı açıklanmıştı.

KAYNAK: EGE HABER
FOTOÄžRAFLAR: EROL ÅžAÅžMAZ (BAZI FOTOÄžRAFLAR Ä°NTERNETTEN ALINTI)
ŞARK SANAYİ KUMPANYASI – ALSANCAK –KONAK MERKEZ Fotoğraf Galerisi