|
|
|
| DUYURULAR | |
|
|
|

|
|
|
|
|
BaÄŸyurdu Eski Hamam - ( KemalpaÅŸa )
Hamam, Kemalpaşa'ya 22km. mesafede ki Bağyurdu Beldesi'nin Cumhuriyet Mahallesi, Zeytincik Sokağı'nda kuzey-güney yönünde eğimli bir arazi üzerinde kurulmuştur. Bugün terkedilmiş harabe durumdadır.
Kuzey-güney yönünde uzanan hamamın duvarları kabayonu taş ve tuğla, üst örtüleri ise tuğla malzeme ile inşa edilmiştir.
Doğu cephesi düz bir hat şeklinde devam etmemektedir. Ilıklık, tuvalet ve traşlık mekanı, sıcaklık ve halvet hücrelerinden, sıcaklık mekanı da su deposundan daha geniştir. Güneyde yer alan su deposunun doğusunda, çatıya çıkışı sağlayan 5 basamaklı merdivenin izleri bugün haLa izlenebilmektedir. Yapı dikdörtgen planlıdır. Soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık kısımlarından meydana gelmektedir.
Yapının kuzeyinde yer alması gereken soyunmalık mekanı mevcut değildir. Bu bölümün temelleri kısmen algılanabilmektedir. Ilıkllık ve tuvalet mekanının kuzey duvarında, üst seviyedeki kare şekilli delikler, soyunmalık mekanının üzerinin ahşap çatıyla örtüldüğü izlenimini uyandırmaktadır. Soyunmalık mekanının ortasında yer alan yuvarlak şekilli mermer havuz bugün kısmen ayaktadır.
Soyunmalık mekanının güney duvarı üzerinde yer alan sivri kemerli bir kapıdan ılılkık rnekanına girilmektedir. Yatay dikdörtgen şekilli ılıklık mekanının üzerini kubbeyle örtebilmek için, batı kesimine eniice bir kemer inşa edilerek mekan kareye dönüş türülmüştür. Tuğla malzemeden inşa edilen kubbeye geçiş pandantiflerle sağlanmıştır. Kubbe üzerinde daire şekilli ışıklıklar yer almaktadır. ılıkıklığın batı duvarının kuzey kesimi kısmen yıkılmış, daha sonra örülerek kapatılmıştır. Bu mekanın batı duvarı boyunca bir seki mevcuttur.
Ilıklık bölümünün doğu duvarının kuzeyinde yer alan yuvarlak kemerli kapıdan, tuvalet ve traşlık bölümüne geçilmektedir. Kuzey-güney yönlü beşik tonozla örtülü bu mekanlara, doğu-batı yönlü tonozla örtülü dar bir koridordan geçilerek ulaşılmaktadır. Tuvalet ve traşlık mekanını birbrinden ayıran duvarın temel izleri görülebilmektedir.
Ilıklığın güney duvarının doğu kesiminde sivri kemerli bir kapıdan sıcaklık rnekanına geçilmektedir. Yatay dikdörtgen şekilli sıcaklık mekanının orta bölümünü kubbeyle örtebilmek için doğu ve batı kesimine enliice birer kemer inşa edilerek ortada kare bir alan meydana getirilmiştir. Orta alanı örten kubbeye geçiş pandantiflerle sağlanmıştır. Üzerinde daire şekilli ışıklandırmaların yer aldığı bu kubbe, ılıklık ve halvet hücrelerinin kubbesine göre daha yüksek tutularak mekan vurgulanmak istenmiştir. Sıcaklık mekanının orta kesiminde sekizgen şekilli, mermer plakalarla kaplı bir göbek taşı yer almaktadır. Doğu ve batı duvarları boyunca sekiler uzanmakta ve orta kesimlerinde kurnalar bulunmaktadır. Sıcaklık mekanının batı kesiminde yer alan kuma sekizgen şekillidir.
Kurna aynalığı palmetle süslüdür. Doğu duvarı üzerindeki kurma ise daire şekillidir. Aynalığında daire şekilli geometrik süsleme vardır.
Sıcaklığın kuzey duvarının doğu kesiminde yer alan yuvarlak kemerli kapıdan, küçük bir halvet hücresine girilmektedir. Kare şekilli mekanın üzeri, pandantif geçişli kubbeyle örtülmüştür. Kubbe üzerinde yuvarlak ışıklıklara yer verilmiştir. Bu küçük halvet hücresinin muhtemelen, traşlık ve tuvaletİn yer aldığı bölümle, sıcaklık me kanı arasında kalan alanı değerlendirmek amacıyla yapıldığını düşünmekteyiz.
Sıcaklık bölümünün güneyinde iki halvet hücresi daha yer almaktadır. Kare şekilli bu halvet hücrelerine sivri kemerli birer kapıdan girilmektedir. İki mekanın da üzeri kubbeyle örtülmüştür. Üzerinde daire şekilli ışıklıklara yer verilen kubbeye geçiş, pandantiflerle sağlanmıştır. İki mekanı birbirinden ayıran duvar üzerinde, aynı kesime denk gelen, sivri kemerli birer niş yer almaktadır. Muhtemelen bu nişler, hamamın aydınIatmada kullanılan kandil, şamdan vb. şeylerin konulması için yapılmış olmalıdır. Batıda yer alan halvet hücresi, güney duvarı üzerindeki sivri kemerli bir pencereyle sıcak su deposuna açılmaktadır. Doğu halvet hücresinin güney ve doğu duvarları üzerindeki kurnalar elips şekillidir. Aynalıkları sade tutulmuştur. Batı halvet hücresinin, batı duvarı üzerinde yer alan kurma, daireye yakın elips şekillidir. Bunun da aynalığı günümüze kadar gelememiştir. Kuzeydeki halvet hücresinin kuma ve aynalığı günümüze ulaşamamıştır.
Halvet hücrelerinin güneyinde doğu-batı yönünde uzanan, dikdörtgen şekilli sıcak su deposu bulunmaktadır. Deponun üzeri beşik tonozla örtülmüştür.
Yapının güneyinde yer aldıgını tahmin ettiğimiz, külhanın ve odun deposunun temel izleri kısmen görülebilmektedir. Sıcak su deposunun güney duvarı üzerinde, külhana ait bacanın izlerini görebilmek mümkündür.
Yapının kitabesi yoktur. Eski Hamam (Bağyurdu) ortası kubbeli, enine sıcaklıklı ve çifte halvetli hamamlar grubundandır. Hamamın hemen yakınında Camii Kebir H.896/ M.1491-1492 dikkate alınırsa, hamamın da camiyle aynı devirlerde yapıldığı söylenebilir.
KAYNAK: Kemalpaşa ve Çevresi'ndeki Türk-Islam Eserleri-II (Hamamlar-Çeşmeler- Köprüler ve Bazı Mezartaşları); Arş. Gör. Ersel ÇAGLITÜTÜNCİGİL
FOTOÄžRAFLAR: EROL ÅžAÅžMAZ |
BaÄŸyurdu Eski Hamam - ( KemalpaÅŸa ) FotoÄŸraf Galerisi
| | | | | | | | |
|