CAM%C4%B0%C4%B0%202.jpg)
|
|
|
|
| DUYURULAR |  |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kutu Han - (Tire )
İzmir ili, Tire ilçesi, Yeni Mahalle, Tahtakale meydanında yer alır.
Yahşi Bey Külliyesine ait yapılar içinde Kutu Han da yer almaktadır.Halil Yahşi Bey vakfındandır.
Külliye, bir süre müze olarak kullanılmış, yeni müze binasının tesisi ile tekrar kullanıma açılmıştır. Yeni Mahalle, Tahtakale Meydanında yer alan ve kayıtlarda Kütahya Hanı olarak yer alan Hanın sağından ve solundan merdivenlerle yukarı çıkılmaktadır. Ayrıca avludaki göbek merdiveniyle de yukarıya çıkış imkanı bulunmaktadır. Üst kat revakları yıkılmış olan Hanın şadırvanı ile dıştaki sebili de korunamamıştır.
Üstte 30, altta 18 odası bulunmaktadır. Kentin ana çarşısında yer alan Han, 1857 ve 1916 yangınlarıyla ciddi değişiklikler görmüş olsa da kentin önemli kültür varlıklarından biridir.
Tire Çarşısının önemli bir bölümünün, işyeri durumunda olan Han, dört cepheden de dükkânları ile güzel bir plâna sahiptir. Özellikle doğu cephesinin Kapalı Çarşı, yani Arasta bölümü, 15. yüzyılda bile Osmanlılardaki plân kavramının ciddiyetini anlatması bakımından, oldukça önemlidir.
Kaynak 1 : A. Munis Armağan
Fotoğraflar: E. Şaşmaz
Kutu Han:
Yapının bir kitabesi bulunmamasına rağmen hanla ilgili bilgilere Halil Yahşi Bey tarafından kurulan vakfın kayıtlarından ulaşılmaktadır. Han, 1441 yılında Tire’nin Tahtakale bölgesinde Halil Yahşi Beyin destekleriyle inşa edilmiştir.
Toplamda 95 dükkân, 48 odadan oluşan Kutu Han, batıda Tahtakale Hamamı, güneyde Çöplüce Han ve doğuda Kutu Hana bitişik Arasta ile çevrilidir. Külliye olarak organize edilen bu yapıların da Halil Yahşi Bey tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir.
Han 1991 yılında tescillenerek koruma altına alınmış, 25 yıllığına belediyenin kullanımına tahsis edilmiştir. 26 Han dışarıdan 37 m x 46 m ölçüleriyle dikdörtgen plan şemasına sahip, iki katlı, iki katı da revaklı ve avluludur. Üst katında otuz iki, alt katında yirmi bir oda ve mahzen bulunmaktadır.
Hanın girişi batı cephesindendir. Bu cephede bulunan bazı dükkanlar hanın iç kısmına kapılarla bağlanmıştır. İç avlu bölümü 15,9 m x 15,7 m ölçülerinde ve kuzey bölümünde ahırla çevrilidir. Hanın doğu kısmında Arasta’ya ait 2,5 m x 2,9 m boyutlarında 13 adet dükkân yer almaktadır. Yapının kuzey kanadında sokak tarafında ise 2,4 m x 3,2 m boyutlarında her biri ikinci kata kadar uzanan on adet dükkân bulunmaktadır. Tahtakale meydanına bakan güney cephesinde ise iki adet 2,2 m x 4,8 m boyutlarında dükkanlar yer alır. Yarı dairesel açıklıklarla açılan bu dükkanlar kuzey-güney doğrultusunda tonozlarla kaplanmıştır.
Batı kanadı Tahtakale Sokağı'na bakan yarım daire şeklindeki kemerli bir kapıdan han girişine ulaşmaktadır. Dört merkezli kemerli bir kapı iki farklı ölçüye sahiptir. Han moloz taş, kayrak taşı, tuğla ve ahşap malzemeden yapılmıştır. Ahşap malzeme kapı ve pencerelerin açıklıklarında lento olarak kullanılmıştır. Dükkân açıklıkları, kemerler, odalar ve giriş bölümü tuğla kullanılarak inşa edilmiştir. Zeminde kayrak taşları ile kaplanmış, dış cephesinde ise Türk çinileri bulunmaktadır.
Yapıda özgün kimliğinden uzak bazı değişiklik ve eklentiler yapılmıştır. Hanın çevreleyen tüm dükkanların cepheleri sıva ve badana ile kaplanmıştır. Girişin kuzey cephesine alan oluşturmak için duvar örülmüş, girişin güneyine ek yapı inşa edilmiştir. Hanın güney cephesi ikinci katında da benzer şekilde betonarme bir yapı yapılmıştır. Mevcut sorunların çözülmesi ve yapının yeniden özgün kimliğine ulaşması adına 2015 yılında restorasyon çalışmalarına başlanmıştır. Çalışmalar sırasında pek çok değerli malzeme, kabartmalar, seramik buluntuları ve devşirme sütunlar bulunmuş ve özgün yerlerine yerleştirilmiştir. Proje 2014 yılında Tarihi Kentler Birliği’nin “En iyi restorasyon projesi” ödülüne layık görülmüştür.
Kaynak 2 : TİRE’NİN TARİHİ TİCARİ YAPILARI: BEDESTEN, HANLAR, ARASTA, ÇARŞI (Yarkın ÜSTÜNES ,Feyza DURMUŞLAR, Sevil SARIYILDIZ )
Fotoğraflar: E. Şaşmaz |
| Kutu Han - (Tire ) Fotoğraf Galerisi
|  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  | |
|
