CAM%C4%B0%C4%B0%202.jpg)
|
|
|
|
| DUYURULAR |  |
|
|
|
|

|
|
|
|
|
|
|
|
Saat Kulesi Çeşmeleri - KONAK MERKEZ
İzmir Konak Meydanındaki Saat Kulesi ve sebilleri Sultan II. Abdülhamitin tahta çıkışının 25. yılında eski sadrazamlardan ve İzmir Valisi Kıbrıslı Kamil Paşa tarafından h.1307 (1901) tarihinde Saat Kulesi ile birlikte yaptırılmıştır.
Konak Meydan’nında yer alan Saat Kulesi. İzmir kentinin simgesidir. Söz konusu çeşmeler; kulenin alt kesiminde, köşelerdeki baldakenlerin iç kısmına yerleştirilmiştir. Günümüzde sağlam durumda olan çeşmelerin suyu akmakta ve kullanılmaktadır.
Mimari Özellikleri
Orientalist tarzda inşa edilen İzmir Saat Kulesi, kare planlıdır. Kule; üç adet basamakla çıkılan, beyaz renkli bir mermer platformun üzerinde yaklaşık 25.00 m. yükselmektedir. Pahlanan köşeleri, baldaken şeklinde değerlendirilmiş ve alt kesimine çeşmeler yerleştirilmiştir. Yapımında küfeki taşının yanı sıra, Marsilya'dan getirilen vişne ve yeşil renkli mermer malzeme kullanılmıştır.
Zemin katta köşeleri pahlanan Kulenin ikinci katına dek yükselen, kare planlı dört adet baldaken mevcuttur.
Bunun alt kesiminde, çeşmelerin su deposu ve yalak kesimi yer almaktadır. Baldakenin üst örtüsünü, alttaki su deposunun dört köşesine yerleştirilmiş kaideler üzerine oturan beyaz renkli ince mermer sütunlar taşımaktadır.
Sütunları, at nalı şekilli kemerler üç yönde birbirine bağlamaktadır. Baldaken, dışa doğru taşan profilli bir saçakla sona ermekte, bunun gerisinde baldakeni örten kubbe ve üstündeki alem dikkati çekmektedir.
Yüksekliği zemin seviyesinden 0.70 m. olan su deposunun üst kesiminde, tam ortaya yerleştirilmiş yuvarlak kesitli bir ayak üzerinde yükselen, dilimli çanağa sahip bir fıskiye göze çarpmaktadır. Çeşmelere ait musluklar ve yalaklar; su deposunun Saat Kulesi'ne bitişik yüzü hariç, diğer üç yüzünde de mevcuttur.
Dikdörtgen şekilli yalakların yüksekliği, zemin seviyesinden 0.40 m.’dir. Yalaklar iç ve dış bükey profillerle daralarak aşağı doğru inmekte ve ince bir kaide üzerine oturmaktadır. Baldakeni oluşturan sütunlar, yalaklar ve fıskiyeler mermer malzeme ile inşa edilmiştir.
Süsleme Özellikleri
Orientalist tarzdaki yapının tüm süsleme unsurları; baldakenin sütun başlıklarında, kemer köşeliklerinde, saçak kesiminde ve kubbenin yanı sıra, su deposu, yalakların alt kesiminde toplanmıştır.
Orientalist bezemeli sütun başlıklarında palmet ve rumi motiflerinden oluşan bitkisel süslemeler görülmektedir. At nalı şekilli kemerlerin köşelikleri; kıvrım dallar üzerine palmet ve rumiyi anımsatan soyut yaprak motifleri ile bezenmiştir. Bezemenin köşelerine ise, yuvarlak madalyon içinde ay-yıldız motifi yerleştirilmiştir.
Dışa doğru taşan profilli saçak kısmı, üstte palmet fistosu ile taçlandırılmıştır. Bunun gerisinde baldakeni örten kubbede, kabartma tekniğinde yapılmış baklava dilimi motifleri içindeki palmet benzeri bitkisel süslemeler dikkati çekmektedir.
Baldakenlerln alt kesimindeki su deposunu bir sıra mermer, bir sıra taş kaplama çevrelemektedir. Taş kaplamanın üst kesimim enlice bir mermer silme kuşatmaktadır. Silmenin üzerindeki dikdörtgen şekilli altlığa oturan yayvan bir damla motifi, muslukların üstüne denk gelen kesimde yükselmektedir.
Yalaklar, bir kaideye oturmakta ve aşağıdan yukarıya doğru genişlemektedir. Kaideden yalağın ortasına kadar uzanan, yan yana sıralanmış uçları sivri, dikdörtgen şekilli, kabartma tekniğindeki geometrik bezemeler dikkatiçekmektedir. Bezemelerin sivri uçları, yuvarlak şekilli kabara ile sonlanmaktadır.
Korunma Durumu
Saat Kulesi, 1975 yılında meydana gelen depremde hasar görmüş, Kulenin tepesindeki baldaken yakılmış ve iki yıl içinde Belediye Başkam İhsan Alyanak ın gayretleri ile onarılmıştır. Alman Kaiseri II. Wilhelm’in hediyesi olan saat, 1980’li yıllarda çalışmadığı için temizlik ve onarım görmüştür. Ayrıca 1990' lı yılların başında mekanik yolla temizlik yapılarak, üstteki patına giderilmiştir.
Aynı tarihte Saat Kulesi’nin köşelerindeki baldakenler de, alt kesimindeki çeşmelerle birlikte temizlenerek üzerindeki patina alınmıştır. Günümüzde Kule ve çeşmeler iyi durumdadır. Ancak aslına uygun pirinç musluklar, zaman zaman çalındığı veya tahrip edildiği için yenilenmektedir.
Tarihlendirme
Saat Kulesi 1901 yılında II. Abdülhamit’in tahta çıkışının 25. yılı dolayısıyla Sadrazam Küçük Sait Paşa ve Belediye Reisi Eşref Paşa'dan oluşan bir inşaat komisyonu tarafından yaptırılmıştır.
Saat Kulesi’nln İstanbullu kuyumcu Zingulli usta tarafından 1902 şalında yapılan maketi halen Topkapı Sarayı’ndadır ve maketin üzerindeki kitabede şunlar yazmaktadır" :
"Fahr-i Selatin-i izam Sultan Abdülhamid Han-ı Sani Efendimiz hazretlerinin cülus-ı hümaşmnlarmm 25. sene-i devrlyyesini müzekkir olmak üzere İzmir şehrinde inşa olunan şadırvanlı saat kulesinin atabe-i senişye Cenab-ı mülukaneye takdim kılman temsili mücessemdir. Sene 1318."
Anlamı
Padişah Sarayı Yüce Başkâtipliğine,
Büyük Sultanlardan olduğu tartışmasız efendimizin lütfu tahta çıkışlarının ve devam eden hilafetlerinin 25. Yıl dönümünü hatırlatmak üzere İzmir şehrinde inşa edilmekte olan Şadırvanlı Saat Kulesinin gümüşten yaptırılan altın ile süslü modeli, bahsedilen kulenin inşaat komisyonu üyelerinden Belediye Başkanı Eşref Paşa ve Padişah Hazretlerinin yardımcısının küçük oğlu Said kullarına, emanet ederek yeri sağlamlaştırılan söz konusu modelin Padişah sarayına bildirilmesi ve sunulması hususunda karar onların emrine sunulmuştur.
Maketin merdivenlerinde bulunan Fransızca kitabede, Kule’nin mimarının İzmirli S. Raymond veya M. Raymond Pere olduğu belirtilmektedir.
Kaynak: İzmir Kemeraltı bölgesindeki Osmanlı Dönemi Çeşmeleri ( R. Eser Gültekin)
FotoÄŸraflar: E.ÅžaÅŸmaz |
| Saat Kulesi Çeşmeleri - KONAK MERKEZ Fotoğraf Galerisi
|  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  | |
|
