Tarihi Mekanlar KiÅŸisel Ansiklopedi Erol ÅžAÅžMAZ
  Ä°ZMÄ°RÄ°N ÖZEL MEKANLARI
      NARLIDERE MEKANLARI
      GÃœZELBAHÇE MEKANLARI
      GAZÄ°EMÄ°R MEKANLARI
      KINIK MEKANLARI
      KARABAÄžLAR MEKANLARI
      BERGAMA MEKANLARI
      BORNOVA
      MERKEZ MEKANLARI
      MENEMEN MEKANLARI
      TÄ°RE
      Ã‡Ä°ÄžLÄ°
      ALÄ°AÄžA MEKANLARI
      BALÇOVA MEKANLARI
      BAYINDIR MEKANLARI
      BAYRAKLI MEKANLARI
      BEYDAÄž MEKANLARI
      BUCA
      Ã‡EÅžME MEKANLARI
      DÄ°KÄ°LÄ° MEKANLARI
      FOÇA
      KARABURUN MEKANLARI
      KARÅžIYAKA MEKANLARI
      KEMALPAÅžA
      MENDERES MEKANLARI
      Ã–DEMÄ°Åž MEKANLARI
      SEFERÄ°HÄ°SAR MEKANLARI
      SELÇUK
      TORBALI
      URLA MEKANLARI
  Ä°ZMÄ°RÄ°N ENDÃœSTRÄ° MÄ°RASI
  Ä°ZMÄ°RÄ°N LEVANTEN EVLERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N Ä°LÇELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N CAMÄ°LERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N KÄ°LÄ°SELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N ANITLARI
  Ä°ZMÄ°RÄ°N ÅžEHÄ°TLÄ°KLERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N HANLARI
  Ä°ZMÄ°RÄ°N HAMAMLARI
  Ä°ZMÄ°RÄ°N KAPLICALARI
  Ä°ZMÄ°RÄ°N ÇEÅžMELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N SU KEMERLERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N KÖPRÃœLERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N KALELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N SAAT KULELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N TÃœRBELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N MEDRESELERÄ°
  Ä°ZMÄ°RÄ°N KERVANSARAYI
  TARÄ°H VE KÃœLTÃœR TURÄ°ZMÄ°

Mail listemize abone
olun, güncel
yayınlarımızdan
haberdar olun!

Bunun için,
Lütfen mail adresinizi girin.
  Ana Sayfa   |  Ä°letiÅŸim   
ELAİA ANTİK KENTİ – KAZIKBAĞLARI-ZEYTİNDAĞ -BERGAMA

İzmir-Bergama karayolunda Kazıklı Bağların 1 km. uzağındadır. Eski Çağın önemli bir yerleşim yeri olup, Bakırçayın getirdiği alüvyonlardan ötürü denizden uzaklaşarak bir tepenin üzerinde kalmıştır.

Kentin deniz kenarında olduğunu Strabonun şu satırlarından da anlıyoruz:
Pitaneden sonra Kaikos nehrine gelinir. Bu nehir otuz stadia ötede Elaitikos körfezine dökülür. Kaikosun karşı kıyısında,nehirden oniki stadia ötede bir Aiol kenti olan Elaia bulunur.Pergamondan yüzyirmi stadia uzaklıkta bulunmasından ötürü burası Pergamonluların limanıdır.

Helen dilinde bir sözcük olan Elaia zeytinlik anlamındadır. Bu sözcüğün Luwi dilindeki geçit veya boğazdan türetildiği sanılmaktadır. Eski çağda burasının zeytinlik olduğunu antik kaynaklardan öğreniyoruz Ayrıca yine burada kentin yakınındaki bir tepede kaliteli Sal üretiminde büyük payı olan baldan da söz edilmektedir. Bunun yanı sıra Elaianın 4 km. kuzeydoğusunda bulunan zeytinyağı işlenen köy de bu kentin zeytinle olan bağlantısına işaret etmektedir.

Elaianın tarihi tam olarak aydınlanamamakla beraber İon göçünden önce kurulmuş olduğu sanılır. Nitekim Troia savaşı sırasında buradan söz edilmiştir. Mitolojiye göre kentin kurucusu Menestheusdur. Hellasların önderi olan Menestheus, Troiaya karşı düzenlenen sefere katılmıştır.
Aiol göçünden önce kurulduğu söylenen Elaia, Aiol Birliğinin on iki üyesi arasına alınmamıştır. Klâsik dönemde önemsiz bir kent konumunda olmuş, Delos Birliğine ödediği vergiler de çok aşağı bir düzeyde olmuştur. Ancak Helenistik dönemde önem kazanmaya başlamış ve bu gelişim Bergama Krallığı döneminde en üst düzeye çıkmıştır. Attaloslar döneminde önemli liman konumunda olup,Bergama Krallığının deniz gücü burasını üs olarak kullanmıştır.

Elaia tarihte çoğu kez baskınlara, istilalara da uğramıştır. Bir ara kral Antiochos tarafından yağmalanmış.M.Ö.337den sonra da uzun bir barış dönemi yaşamıştır.
Pergamon Krallığının çöküşü ile birlikte Elaiada önemini yitirmiştir. Roma döneminde pek ismi duyulmayan kent Erken Bizans Döneminde kısmen de olsa varlığını sürdürmüştür.
Elaia’nın arkeoloji yönünden yeterince araştırılmamıştır. Prof.Dr. Schanmann 1918de burada küçük çapta sondajlar yapmış, W.M.Ramsay ile G.E.Bean da küçük notlarla yetinmişlerdir.
Elaia,Yaklaşık 18-19 m. yüksekliğindeki akropol çevresinde kurulmuştur. Yüzey araştırmaları zengin veriler ortaya koymamakla beraber, tarlalarda zaman zaman antik taşlar ortaya çıkmaktadır. Ayrıca sur duvarları çevreye yayılmıştır. Prof.Dr.Schazmann sur duvarlarının 3.35 m. kalınlığında olduğunu ve bunların M.Ö.234e yapıldığını ileri sürmüştür.

Elaia kentinin liman ve mendirek kalıntılarının izleri bugün görülebilmektedir. Liman duvarları 182-183 m. devam ettikten sonra çamurlar arasında kaybolmaktadır. Bu duvarları oluşturan büyük taş blokları birbirleriyle uyumlu biçimde yerleştirildikten sonra madeni kenetlerle daha da sağlamlaştırılmıştır. Bugün bazı taşlar üzerinde madeni kenetlerin izleri açıkça görülebilmektedir. Ayıca kentin bu kesiminde boyalı Yunan keramiklerine de rastlanmıştır.
Antik kaynaklar burada Asklepios Mabedi ile Apollon Mabedinden söz etmişlerse de bunlara ait bir ize rastlanamamıştır. Ancak, Elaia sikkeleri üzerinde görülen Apollon tipleri de bu tezi kuvvetlendirmektedir.

Günümüzde Maltepe ve Lalelik tepe denilen yerlerde bazı mezar stellerine rastlanmış oluşu da Nekropolün varlığını göstermektedir. Bunun yanı sıra Kazıklı Bağlar denilen yerde, bağ evlerinde kullanılan mimari parçalar kentin önemli yapıları olduğunun kanıtıdır. Bu yapı ve buluntuların yanı sıra bazı kuyulara rastlanmış, ancak tiyatro ile stadyuma ait hiçbir ize rastlanmamıştır.

Kaynaklar: Aiolis-Bilge UMAR / Eskiçağda Ege bölgesi-George BEAN
FotoÄŸraflar: Erol ÅžaÅŸmaz / Erkmen Senan
ELAİA ANTİK KENTİ – KAZIKBAĞLARI-ZEYTİNDAĞ -BERGAMA Fotoğraf Galerisi