Tisna Antik Kenti, Aiolis Bölgesi'nde, günümüz İzmir ili, Aliağa ilçesi, Uzunhasanlar mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Geniş bir alanı kaplayan kent, Kocakale Tepe ve Sarıkale Tepe olarak adlandırılan iki volkanik yükselti üzerine kurulmuştur. Kuzeyinden Güzelhisar/Kocaçay (Titanus/Pythikos) nehri geçen Tisna, aralarında Myrina, Aigai, Larisa, Temnos ile Kyme'nin de bulunduğu ve Herodotos tarafından Aiol birliği içerisinde anılan kentlerin merkezinde bulunmaktadır.
Tisna Antik Kenti, kalıntılarına dair ilk bilgilerin batı dünyasına aktarıldığı 19. yüzyıldan itibaren çok sayıda araştırmacının dikkatini çekmiş, bu bağlamda kısa süreli ziyaretler kapsamında değerlendirilmiş bir kenttir. Buna karşın kentle ilgili antik metinlerdeki bilgiler oldukça sınırlı ve neredeyse hiç yok gibidir. Bu yokluğun kısmende olsa aydınlatılması amacıyla 2018 yılından itibaren Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Arkeoloji Anabilim Dalı, Doç. Dr. Emre ERDAN başkanlığında güçlü bir ekip tarafından kent ve yakın çevresinin arkeoloji araştırmaları yürütülmektedir.
Bu alan Kyme ile Aigai arasında yer alan diğer bir Aeolis kenti Tisna’dır. Tisna adını antik kaynaklara göre Titnaios (veya Tisnanus) adlı nehir tanrısından alıyor. Kentin, günümüzde ismi Güzelhisar Çayı (veya Koca Çay) olan Pythikos Çayı kenarında yer aldığı düşünülmekte. Bu çayın Pythikos’tan önceki adı antik çağda Titnaios idi. Güzelhisar Çayı, Dumanlı Dağ kuzey eteklerinden doğan ve Tisna’nın batısından kuzeybatıya doğru akan Sirçe Çayı ile Sarı Kale Tepe ve sırtının batı kenarı önlerinde birleşmektedir. Aigai antik kentinde basılmış M.Ö. 4. yüzyıla tarihlenen sikkelerin üzerinde bu çayı betimleyen kabartma ve Titnaios adı bulunmaktadır. Tisna’nın geç devirlerde önemini kaybetmiş olduğu ve zamanla bir köy haline gelerek şehir devletlerine katıldığı düşünülmektedir.
Yürütülen çalışmalarda Orta Tunç Çağ'dan Bizans Dönemi'ne kesintisiz iskan izleri saptanmıştır. Sürdürülen araştırmalarda elde edilen veriler 2019 yılında TİSNA I Araştırmalar ve Gözlemler kitabı ile yayımlanmıştır. Bu veriler ışığında hazırlanan yayınlar, açık erişim politikasına sahip Tisna Resmi Web Sitesi ile 2021 yılında kolay erişime sunulmaya başlanmıştır. Araştırmalar T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izni ve Aliağa Belediyesi'nin desteği ile titizlikle yürütülmeye devam etmektedir.
Uzunhasanlar Köyü'nün kuzeydoğusunda yer alan Koca Kale Tepe, Sarı Kale Tepe ve güneyinde bulunan alan 2015 yılında Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak belirlenmiştir.
Yapılan yüzey araştırmalarında Hellen-Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait kalıntılar tespit edilmiştir. Uzunhasanlar Köyü'nde yakın zamanda yine aynı alanda Kültür Bakanlığı izni ve Aliağa Belediyesi'nin destekleriyle yüzey araştırmaları tekrar yapılmış ve Erken Demir Çağ'dan Bizans Dönemine kadar kesintisiz iskan alanı olarak kullanıldığı tespit edilmiştir.
CAM%C4%B0%C4%B0%202.jpg)
