İzmir’in Bornova ilçesine bağlı olan Kızılay Mahallesi, tarihi kent merkezi dokusunun ve ilçe merkezini oluşturan Erzene ve Ergene mahallelerinin komşuluğunda konumlanmaktadır.
Bunun yanı sıra ilçenin en önemli rekreasyon alanlarından biri olan Aşık Veysel Rekreasyon Alanı’na, genç nüfusun etkin biçimde kullandığı Büyük Park ve Küçük Park’a, ilçeye kimliğini kazandıran Ege Üniversitesi’ne ve ilçenin idari ve yerel yönetim odakları olan Hükümet Konağı, Bornova Belediyesi ve Cumhuriyet Meydanı’na yürüme mesafesinde bulunmaktadır.
Kent içi su ekosistemlerinden biri olan Bornova Çayı (Kocaçay), Bornova ilçesinin yüksek kesimlerinde yer alan Çamiçi ve Kayadibi köylerinin arasında yer alan Homeros Vadisi’nden geçerek Bayraklı kıyısından körfeze dökülmektedir. Bornova Çayı, Bornova ilçe merkezine indiği noktadan itibaren önemli bir ulaşım aksı olan Yüzbaşı İbrahim Hakkı Caddesi’nin paralelinde ilerleyerek Kızılay Mahallesi ve Aşık Veysel Rekreasyon Alanı’nın sınırlarından geçmekte ardından Yamanlar Dağı’ndan gelen Laka Deresi ile birleşmekte ve Bayraklı’da Smyrna Antik Kenti’nin yanından geçerek İzmir Körfezi’ne ulaşmaktadır .
İlçe merkezine oldukça yakın bir alanda konumlanmalarına rağmen Kızılay Mahallesi ve Bornova Çayı’nın çeşitli sebeplerden dolayı hem kent ile hem de birbirleri ile ilişkisi oldukça kopuktur. Bornova Çayı mahalleyi yerleşim, yapı niteliği, topografya ve sosyal, kültürel, ekonomik dokusu bakımından merkezden koparırken kendisi de ne mahalle ne de ilçe merkezi ile etkileşim kuramamakta; kendi başına arada kalmış bir sınır olarak varlığını sürdürmektedir.
Bornova’nın ilk yerleşim yerlerinden biri olan Bizans köyünün Kızılay Mahallesi’ni kapsayan bölgede Bornova Çayı’nın kıyısında kurulmuş olabileceğine dair görüşlere farklı kaynaklarda rastlanmaktadır. .
Diğer yandan Bornova Çayı’nın güneyinde kalan bölge ise 19. yüzyılın ortalarından cumhuriyetin kuruluşuna kadar geçen süreçte bir Levanten yerleşimi olarak gelişim göstermiştir. Bu bölge zengin Levanten ailelerin geniş bahçeler içerisinde yer alan köşklerinden oluşmaktadır. Zamanla yapılaşmanın artışı ile Levanten yerleşim dokusu bozulsa da günümüzde bu köşklerin birçoğu varlığın sürdürmektedir.
Kızılay Mahallesi ve çevresi 19. Yüzyılın sonunda Levanten köşklerinde çalışanların ve köşklerin servis gereksinimlerini karşılayanların yoğun olarak bulunduğu bir bölgedir . Dolayısıyla özellikle 19. yüzyılın ilk yarısından itibaren Bornova Çayı’nın kuzeyinde ve güneyinde farklı ölçek, kullanıcı ve mekânsal niteliklere sahip yerleşim alanlarının gelişim gösterdiğini ve günümüzde bile bu ayrımın devam ettiğini söylemek mümkündür.
CAM%C4%B0%C4%B0%202.jpg)
