Tire konum olarak Güme Dağı’nın kuzey eteklerinden Küçük Menderes Nehri havzasına doğru olan eğimi nedeniyle, evlerin de bu eğim doğrultusunda inşa edildikleri görülmektedir. Arazinin bu yapısı bazı evlerin asimetrik ölçülerde inşa edilmelerine neden olmuştur. Eski yerleşimlerin olduğu sokaklar ise genellikle dar ve Arnavut kaldırımları döşelidir. Sokaklarda yağmur sularının akması için kanal şeklinde küçük çukurların olduğu görülmektedir.
Tire’deki karekteristik Türk evlerinin dışında, büyük bir kısmı 20. Yüzyıl başlarında yapılmış “Lavanten” tipi evlerin de inşa edildiği görülmektedir.
Türk tipi evler; avlulu, ya da bahçeli, avlusu yüksek duvarlarla çevrili, alt katların daha çok içe kapanık, avlu yönüne açık sofa(hayat), bölümü mevcut olan evlerdir. İnşa malzemesi olarak moloz taş, ve tuğla, bölme duvarlar da ahşap karkas veya bağdadi tekniklidir. Üzeri bir beşik veya kırma çatı ile örtülüdür. Çatılar çoğunlukla oluklu kiremit kaplıdır.
Levanten tipi evlerde ise bu gizlilik terk edilmiştir. Evlerdeki cumba ve pencere bölümleriyle dışa dönük bir tarza dönüşmüştür. Türk tipi evlerde görülen avlu yerine de daha büuük boyutlu bahçeler yapıya bitiştirilmiştir.
Eski Türk evlerinin büyük bir bölümü iki katlı olarak inşa edilmiştir. Bunun yanında tek katlılar sayıca azdır. Alt katlar genellikle kiler, depo v.b. amaçlarla kullanılmış, yaşam üst katlarda olmuştur.
Levanten tipi evlerde ise her iki katın yaşama amaçlı işleve sahip olduğu görülmektedir. Bazı Türk evlerinde görülen giriş bölümündeki eyvan düzenlenmesi de Levanten evlerinde görülen bir uygulamadır. Türk tipi evlerde giriş kapıları demir veya ahşaptan çift kanatlıdır. Ve eve girişte ilk olarak avluyai sonra eve geçilmektedir. Levanten tipi evlerde ise doğrudan sokak veya caddelerden eve girilmektedir.
KAYNAK. TİRE KÜLTÜR VARLIKLARI ENVANTERİ
FOTOĞRAFLAR: EROL ŞAŞMAZ
TİRE EVLERİNE GENEL BAKIŞ - TİRE Fotoğraf Galerisi
CAM%C4%B0%C4%B0%202.jpg)
