Dere Mahallesi, Türkocağı caddesi Bakırlı Çeşme sokak kesişme köşesinde No:2 bulunan tapu kayıtlarında 162 Ada, 2 parselde 263 metrekare tapu alanına sahip yapı kayıtlı yapı H1321 / M. 1903-4 yıllarında yapılmıştır.
Hafifi eğimli bir alan üzerine inşa edilen yapı, hareketli ve gösterişli cephe düzenlemesi, büyük pencereleri, cephe ortasında ve sona erdiği kesimdeki silmeleri, köşelerindeki atkı ve sütunceleri ile Tire’deki Levanten evlerine tipik bir örnektir.
Üç katlı yapının üzeri kırma çatıyla örtülüdür. İnşa malzemesi kırma taş ve tuğla yapının bölme duvarları muhtemelen ahşap karkas veya bağdadi tekniklidir. Kuzey cephesindeki girişten ulaşılan alt kat, iki yüzlü iç sofalı plan tipindedir. Odalar sofanın doğu ve batısına yerleştirilmiştir. Üst kat alt kat gibi iki yüzlü iç sofalı plan tipindedir. Sofanın kuzeyindeki cumbaya, güneydeki mutfağa birer kapısı açılmaktadır.
Yapının kuzey cephesinde bodrum katının bir girişi ile üç adet penceresi, alt katın girişi ve dört adet penceresi, üst katın ise dört penceresi ve cumbası bulunmaktadır. Bu cephe, evin en gösterişli cephesidir. Eyvan şeklinde düzenlenen girişin iki yanında ve köşelerinde başlıkları düz tutulmuş birer gömme sütun bulunmaktadır. Üst katta da aynı uygulama gözükmektedir. Pencere ve kapılar basık kemerlidir. Girişin üst kısmında yer alan cumba, alttan dört adet demir konsolla desteklenmektedir. Cephenin ortasında ve sona erdiği kesimde birer friz bulunmaktadır.
Evin içinde süslemeler tavanlarda yoğunlaşmıştır. Hemen her odada birer göbek vardır. Bu göbeklerin içi bitkisel ve geometrik desenlerle süslenmiştir. Sofanın tavan göbeği oval şekillidir. İçi kabartma teknikli üzüm ve asma yapraklarıyla bezenmiştir.
Yapının doğu cephesinin üst kısmında yer alan tarih, evin inşa tarihidir. Buna göre ev H1321 / M. 1903-4 yıllarında yapılmıştır.
Günümüzde mülkiyeti Tire Belediyesine aittir. 2015 yılında projesi Tarihi Kentler Birliği tarafından “en iyi restorasyon projesi” ödülüne layık görülmüştür. Yakın bir zamanda restorasyona başlayıp tamamlandığında butik otel olarak hizmete açılması planlanmıştır.
KAYNAK: TİRE KÜLTÜR VARLIKLARI ENVANTERİ
FOTOĞRAFLAR: EROL ŞAŞMAZ
CAM%C4%B0%C4%B0%202.jpg)
