Ödemiş sınırları içinde bulunan Bozdağ’a çıkarken, yol üstünde görebileceğiniz çok sayıda hayrat çeşmesi vardır. Burada bulunan bir çeşmeyi Kâzım Dirik yaptırmıştır.
Ödemiş-Bozdağ yolu üzerinde, Birgi’ye 11 km uzaklıkta olan bu çeşme, yol kenarında, meydanlık bir alanın içindedir. Çeşmenin görünümü diğer Paşa Çeşmeleriyle hemen hemen aynı formdadır. Bu çeşmede farklı olarak, kemer yapısının altında çini panonun yer almasıdır. Ancak buradaki çiniler de dökülmüş durumdadır.
Çeşmenin tek su oluğunun üstünde yan yana iki niş vardır. Yer seviyesinden beton bir set ile yükseltilmiş çeşmenin suyu akmaktadır. Mermer bloklarla kaplı çeşmenin sağ, sol ve üst taç bölümünde Osmanlı Türkçesiyle kitabeler yer almaktadır.
Sonradan yerleştirilen Latin harfli kitabe de çeşmenin en üstündedir. Bu mermer blok sonraki dönemde yerleştirilmiştir. Hasan Uçar tarafından hazırlanmış olan “Ödemiş-Bozdağ Yolu, Paşa Çeşmesi” adlı makalede, çeşme kitabeleri hakkında şu bilgiler verilmektedir: “Ana cepheyi diğer cephelerden farklı kılan özelliklerden birisi de cephedeki yazıtların çokluğudur. Sütunceler ile çeşme nişi arasında kalan boşluklarda kitabeler olduğu görülmektedir.
Kitabelere İstiklal Harbi şehitlerinin isimleri yazılmıştır.”
Çeşmenin sağ tarafında bulunan kitabede:
“İstiklal Harbi Şehidleri /
Birgi’den Muhiddin Efendi zade Ahmed Ziya /
Celil Ağa oğlu Ali / Kuşcu oğlu Ali /
Hacı Mustafa oğlu Mustafa /
Semit karyesinden İsmail oğlu Raşid
” Çeşmenin sol tarafında bulunan kitabede:
“İstiklal Harbi Şehidleri /
Seyit karyesinden Beşinci oğlu Mehmed /
Yefes? karyesinden Helvacı oğlu Hüseyin /
Çulhamurlar karyesinden Ali Çavuş oğlu Hacı Mehmed /
Çömlekci karyesinden Ebil? oğlu Hüseyin /
Eşme kazasından Veli zade Ali.
” Çeşmenin taç kısmındaki yatay inşa kitabesinde ise:
“Cumhuriyetin mübarek eserlerinden /
Ödemiş-Salihli yolunun hatırasıdır /
Muhasebe-i hususiyenin ve Ödemiş-Birgi Belediyeleri’nin /
yardımlarıyla İzmir Valisi Kazım Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. /
Tarih-i inşası 1927 3 Eylül Ödemiş’in kurtuluş günüdür.”
ifadeleri yer almaktadır. Çeşmenin en üstünde, Latin harfleriyle yazılmış 1984 tarihli kitabesinde ise:
“Paşa Çeşmesi /
Bu tarihi çeşme 1927 yılında Kurtuluş Savaşı /
Kumandanlarından İzmir Valisi Kazım Dirik Paşa / tarafından yaptırılmıştır. /
Çeşme 1984 yılında Ödemiş Kaymakamı Erdoğan /
İzgi’nin öncülüğünde Adapazarlı İsmet Uzman Kış- /
lalı Hasan Güçlü’nün maddi ve manevi desteği kara- /
yollarının müzahareti ile yeni yol güzergâhı olan /
buraya nakledilerek tekrar ihyası sağlanmıştır. /
5 Temmuz 1984.” açıklaması bulunmaktadır. 1927 yılında Kâzım Dirik tarafından yaptırılan bu çeşme, 5 Temmuz 1984 yılında yol genişletme çalışması sebebiyle şimdiki yerine taşınmıştır.
Taşıma işi Ödemiş Kaymakamı Erdoğan İzgi’in öncülüğünde gerçekleştirilmiştir.
KAYNAK: İZMİR’İN ÇEŞME VE SEBİLLERİ ( FATİH DALGALI)
FOTOĞRAFLAR: EROL ŞAŞMAZ