Tarihi Mekanlar Kişisel Ansiklopedi Erol ŞAŞMAZ
  İZMİRİN LEVANTEN EVLERİ
  İZMİRİN ÖZEL MEKANLARI
  İZMİRİN ÖREN YERLERİ
  İZMİRİN MÜZELERİ
  İZMİRİN ENDÜSTRİ MİRASI
  İZMİRİN İLÇELERİ
  İZMİRİN CAMİLERİ
  İZMİRİN KİLİSELERİ
  İZMİRİN ANITLARI
  İZMİRİN ŞEHİTLİKLERİ
  İZMİRİN HANLARI
  İZMİRİN HAMAMLARI
  İZMİRİN KAPLICALARI
  İZMİRİN ÇEŞMELERİ
  İZMİRİN SU KEMERLERİ
  İZMİRİN KÖPRÜLERİ
      MERKEZ KÖPRÜLERİ
      BORNOVA KÖPRÜLERİ
      BUCA KÖPRÜLERİ
      ALİAĞA KÖPRÜLERİ
      BAYINDIR KÖPRÜLERİ
      BERGAMA KÖPRÜLERİ
      ÇEŞME KÖPRÜLERİ
      FOÇA KÖPRÜLERİ
      GAZİEMİR KÖPRÜLERİ
      KEMALPAŞA KÖPRÜLERİ
      KINIK KÖPRÜLERİ
      MENEMEN KÖPRÜLERİ
      ÖDEMİŞ KÖPRÜLERİ
      SELÇUK KÖPRÜLERİ
      TİRE KÖPRÜLERİ
      MENDERES KÖPRÜLERİ
      URLA KÖPRÜLERİ
  İZMİRİN KALELERİ
  İZMİRİN SAAT KULELERİ
  İZMİRİN TÜRBELERİ
  İZMİRİN MEDRESELERİ
  İZMİRİN KERVANSARAYI
  TARİH VE KÜLTÜR TURİZMİ

Mail listemize abone
olun, güncel
yayınlarımızdan
haberdar olun!

Bunun için,
Lütfen mail adresinizi girin.
  Ana Sayfa   |  İletişim   
Rahmanlar Köprüsü ( Tire )

Küçük Menderes Havzası Akarsu Dere (Küçük Menderes’in kolu) üzerinde, Tire ilçesi Işıklar Köyü Rahmanlar mevkiinde II. Abdülhamid döneminde inşa edilmiş camiye ait “tek minare”nin ~500 metre güneyinde konumlanmış ,Ana gözlü / İki yöne hafif eğimli tipli, yuvarlak kemerli, 2 gözlü bir köprüdür.

Yapı moloz taşla inşa edilmiştir. Bir-iki yerde nadiren düzgün kesme taşa rastlanmıştır. Kemer, yassı moloz taşların bir uzun bir kısa olacak şekilde kemer yayı çizgisine dik açıyla (ışınsal) yerleştirilmesiyle belirgin kılınmıştır. Köprünün birçok yerinde, çağdaş döneme özgü çimento sıva, tabliye kısmında da dökme beton döşeme kalıntıları izlenebilmektedir. Bağlayıcı malzeme olarak kireç harcı gözlenmiştir.

Köprünün toplam uzunluğu 57,5 m; genişliği -dıştan dışa- 3,3 m; en büyük gözün açıklığı 7 m; korkulukların eni 70 cm’dir. Köprünün inşa edilmiş olduğu akarsu yatağı büyük ölçüde dolmuş, tarlaya dönüşmüştür. Kuzeydeki küçük gözün altından hala çok az bir miktar su geçmektedir. Yapı büyük ölçüde tahrip olmuş ve bitki istilasına uğramış haldedir.
Yerinde gerçekleştirdiğimiz tespitler neticesinde, alüvyon altında kalmış bir selyaran üzerinde yer alıyor olması gereken küçük bir hafifletme gözü yıkık halde tespit edilebilmiş ve diğer saptamalara da dayanılarak bir restitüsyon önerilmiştir.

Tarihlendirme :

Köprünün bir kitabesi yoktur. İlişkili olabilecek bir belgeye yahut tarihi değiniye; köprüyü ele alan herhangi bir kaynağa rastlanmamıştır.

Köprünün ~2 km güneydoğusunda yer alan Işıklar köyü ile ~3 km güneyinde yer alan Ayaklıkırı ve onlardan sonra gelen köylere ulaşım sağlayan bir yol üzerinde, bir zamanlar önemli bir geçit olduğu anlaşılmaktadır. Arazi araştırmamızda; köprünün batısında, Küçük Menderes Nehri’nin güney yakasına bir süre paralel devam eden, bir 20. yüzyıl KGM köprü kalıntısının kıyı ayağında izini kaybettiğimiz dar bir asfalt yol saptanmıştır. Rahmanlar Köprüsü’nün güney ve güneybatısında ise biri tepenin üzerinden güneye doğru ilerleyen, biri de tepenin doğusundan dolaşan, güneydeki Işıklar, Ayaklıkırı ve diğer köylerine devam eden iki toprak yol kolu saptanmıştır.

Köprünün 450 m kuzeyinde, bugün itibariyle Tire-İzmir karayolunun hemen kenarında yer alan, 19. yy. sonlarında II. Abdülhamid döneminde inşa edilmiş bir camiye ait olduğu anlaşılan minare bulunmaktadır. Cami hariminin duvarlarının moloz örgü olduğu açığa çıkarılmıştır. Rahmanlar’ın güneyindeki Işıklar ve Ayaklıkırı köylerinde 1894’e (II. Abdülhamid dönemi) tarihlenen camiler, Işıklar’da ayrıca 14-15. yy’a tarihlendirilen bir türbe bulunmaktadır.
19. yüzyılda bahsini ettiğimiz üzere yöredeki muazzam sermaye yatırımı ve ticari hareketlilik, konu kapsamındaki havzalarımızda döneme özgü bazı yapı / köprü örnekleri (ör. Foça - Arpaçay Köprüsü, Çine Çayı havzasında Eski Yol Köprüleri, Uşak – Muharremşah Köprüsü), Tanzimat ile ortaya çıkan yeni yol-köprü nizamnamelerinin yol ölçüleri gibi tarihsel hususlar dikkate alınarak bu köprünün 19 yüzyıldan önceye ait olması gerektiğini düşünmekteyiz; buna mukabil, köprünün inşasında kullanılan malzeme, tüm havzada Beylikler çağından Cumhuriyet’e her dönemde, her yapı türünde görülebilmekte olup ayırıcı bir özellik arz etmemektedir. Yapının kemer formu, inşai tasarımı ve sözü edilen tarihi coğrafya hususları bir arada düşünüldüğünde yapıyı 17-18. yüzyıllara tarihlemek uygun görünmektedir.

KAYNAK: BÜYÜK MENDERES, KÜÇÜK MENDERES ve GEDİZ HAVZALARINDAKİ TÜRK DÖNEMİ KÖPRÜLER ( Ender ÖZBAY )
FOTOĞRAFLAR: EROL ŞAŞMAZ
Rahmanlar Köprüsü ( Tire ) Fotoğraf Galerisi