CAM%C4%B0%C4%B0%202.jpg)
|
|
|
|
| DUYURULAR |  |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Rahmanlar Köprüsü ( Tire )
Küçük Menderes Havzası Akarsu Dere (Küçük Menderes’in kolu) üzerinde, Tire ilçesi Işıklar Köyü Rahmanlar mevkiinde II. Abdülhamid döneminde inşa edilmiş camiye ait “tek minare”nin ~500 metre güneyinde konumlanmış ,Ana gözlü / İki yöne hafif eğimli tipli, yuvarlak kemerli, 2 gözlü bir köprüdür.
Yapı moloz taşla inşa edilmiştir. Bir-iki yerde nadiren düzgün kesme taşa rastlanmıştır. Kemer, yassı moloz taşların bir uzun bir kısa olacak şekilde kemer yayı çizgisine dik açıyla (ışınsal) yerleştirilmesiyle belirgin kılınmıştır. Köprünün birçok yerinde, çağdaş döneme özgü çimento sıva, tabliye kısmında da dökme beton döşeme kalıntıları izlenebilmektedir. Bağlayıcı malzeme olarak kireç harcı gözlenmiştir.
Köprünün toplam uzunluğu 57,5 m; genişliği -dıştan dışa- 3,3 m; en büyük gözün açıklığı 7 m; korkulukların eni 70 cm’dir. Köprünün inşa edilmiş olduğu akarsu yatağı büyük ölçüde dolmuş, tarlaya dönüşmüştür. Kuzeydeki küçük gözün altından hala çok az bir miktar su geçmektedir. Yapı büyük ölçüde tahrip olmuş ve bitki istilasına uğramış haldedir.
Yerinde gerçekleştirdiğimiz tespitler neticesinde, alüvyon altında kalmış bir selyaran üzerinde yer alıyor olması gereken küçük bir hafifletme gözü yıkık halde tespit edilebilmiş ve diğer saptamalara da dayanılarak bir restitüsyon önerilmiştir.
Tarihlendirme :
Köprünün bir kitabesi yoktur. İlişkili olabilecek bir belgeye yahut tarihi değiniye; köprüyü ele alan herhangi bir kaynağa rastlanmamıştır.
Köprünün ~2 km güneydoğusunda yer alan Işıklar köyü ile ~3 km güneyinde yer alan Ayaklıkırı ve onlardan sonra gelen köylere ulaşım sağlayan bir yol üzerinde, bir zamanlar önemli bir geçit olduğu anlaşılmaktadır. Arazi araştırmamızda; köprünün batısında, Küçük Menderes Nehri’nin güney yakasına bir süre paralel devam eden, bir 20. yüzyıl KGM köprü kalıntısının kıyı ayağında izini kaybettiğimiz dar bir asfalt yol saptanmıştır. Rahmanlar Köprüsü’nün güney ve güneybatısında ise biri tepenin üzerinden güneye doğru ilerleyen, biri de tepenin doğusundan dolaşan, güneydeki Işıklar, Ayaklıkırı ve diğer köylerine devam eden iki toprak yol kolu saptanmıştır.
Köprünün 450 m kuzeyinde, bugün itibariyle Tire-İzmir karayolunun hemen kenarında yer alan, 19. yy. sonlarında II. Abdülhamid döneminde inşa edilmiş bir camiye ait olduğu anlaşılan minare bulunmaktadır. Cami hariminin duvarlarının moloz örgü olduğu açığa çıkarılmıştır. Rahmanlar’ın güneyindeki Işıklar ve Ayaklıkırı köylerinde 1894’e (II. Abdülhamid dönemi) tarihlenen camiler, Işıklar’da ayrıca 14-15. yy’a tarihlendirilen bir türbe bulunmaktadır.
19. yüzyılda bahsini ettiğimiz üzere yöredeki muazzam sermaye yatırımı ve ticari hareketlilik, konu kapsamındaki havzalarımızda döneme özgü bazı yapı / köprü örnekleri (ör. Foça - Arpaçay Köprüsü, Çine Çayı havzasında Eski Yol Köprüleri, Uşak – Muharremşah Köprüsü), Tanzimat ile ortaya çıkan yeni yol-köprü nizamnamelerinin yol ölçüleri gibi tarihsel hususlar dikkate alınarak bu köprünün 19 yüzyıldan önceye ait olması gerektiğini düşünmekteyiz; buna mukabil, köprünün inşasında kullanılan malzeme, tüm havzada Beylikler çağından Cumhuriyet’e her dönemde, her yapı türünde görülebilmekte olup ayırıcı bir özellik arz etmemektedir. Yapının kemer formu, inşai tasarımı ve sözü edilen tarihi coğrafya hususları bir arada düşünüldüğünde yapıyı 17-18. yüzyıllara tarihlemek uygun görünmektedir.
KAYNAK: BÜYÜK MENDERES, KÜÇÜK MENDERES ve GEDİZ HAVZALARINDAKİ TÜRK DÖNEMİ KÖPRÜLER ( Ender ÖZBAY )
FOTOĞRAFLAR: EROL ŞAŞMAZ |
| Rahmanlar Köprüsü ( Tire ) Fotoğraf Galerisi
|  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  | |
|
