Basmane semti, Altınordu Mahallesinde, Anafartalar Caddesi ile 945 sokak (Osmanzade Yokuşu) kesiştiği köşede Dönertaş Sebili yer almaktadır. Bu semt daha önceleri Tilkilik olarak anılmaktadır. Dönertaş sebilinin bir cephesi Anafartalar caddesine, diğer cephesi de 945 sokağa (Osmanzade yokuşu)bakmaktadır.
Söz konusu çeşme sebilin Anafartalar caddesine bakan cephesindedir. Çeşmenin hemen yanında sebilin yuvarlak kemerli penceresi dikkat çekmektedir. Günümüzde çeşmenin suyu akmamaktadır.
Sebilin kitabesinde H.1229 / M.1813- 14 yılında Osmanzade Seyyid İsmail Rahmi Efendi tarafından inşa edilmiş olduğu yazılmaktadır. Çeşme Dönertaş sebilinin cephesinde yer aldığından ve cephenin de bir parçası olduğundan sebil ile aynı tarihte yapılmış olduğu düşünülmektedir.
Mermer malzeme ile inşa edilen çeşme panosu 1.00 m. Genişliğinde 4.00 m. Yüksekliğindedir. Dört bölümden meydana gelmiştir. Üstten itibaren ilk üç pano hemen hemen eş büyüklükte olup enine dikdörtgen şekillidir. En alttaki dikdörtgen şekilli pano ise çeşme aynasını oluşturmaktadır. Çeşmenin yalak taşı tek parça mermer malzemeden yapılmış olup, cepheden dışa doğru taşmaktadır. Ancak zemin seviyesinin yükseltilmesi sonucu gömülmüş durumdadır.
Üçüncü panoda, dış konturlarla belirlenmiş altlı üstlü iki kartuş mevcuttur. Üsttekinde sağlı sollu yerleştirilmiş çift kulplu sürahinin ortasında yer alan bir damla motifi, hat sanatı ürünü olarak dikkat çekmektedir. Alttaki kartuşta ise övgü sözcükleriyle dolu kaside beyitleri vardır. Panonun dördüncü bölümünde iki satırlık kaside beyidi ile son verilmiştir.
Birinci kaside beyiiti üzerinde:
“Bismillahirrahmanirahim ve sekahum Rabbuhum şaraben tahura” ( Rableri onlaratemiz bir içecek sunacaktır. )
Bu beyidin altında bulunan ve süslemeli bir şekilde yazılan her iki çift kulplu sürahide :
“Bismillahi eşşafi”( Şifa veren Allahım ), ortadaki damla motifinde “Ve tebarekallahu ahsanu’l-halıkın” (Şanı Yüce Allah, yaratanların en güzeli ) yazısı bulunmaktadır.
Süsleme panosunun altındaki son bordürde tek satır halinde;
“Ve cealna mine’l mai külle şeyin hayr” ( Her şeyi sudan diri kıldık ) yazısı görülmektedir.
Kaynak: İzmir Kemeraltı bölgesindeki Osmanlı Dönemi Çeşmeleri ( R. Eser Gültekin)
Fotoğraflar: E.Şaşmaz
Dönertaş Sebil Çeşmesi – BASMANE- KONAK MERKEZ Fotoğraf Galerisi
CAM%C4%B0%C4%B0%202.jpg)
