İzmir İli Menemen İlçesi İğnedere Köyü merkezinde Osmanlı Döneminden kalma eserler içinde , CAMİ – ÇEŞME – KÖPRÜ vardır.
İğnedere köprüsü, Tek gözlü | İki yöne dik eğimli tipli, Yuvarlak Kemer Formu
Malzeme-Teknik:
Yerlikaya üzerine inşa edilmiştir. Kemer kaba yonu taş, yer yer düzgün kesme taş kullanılarak örülmüştür. Duvarlar moloz taştır.
Köprünün uzunluğu 15,4 m’dir. Tabliye genişliği, korkuluklar arası 3 m’dir. Korkuluk eni 35 cm’dir. Kemer açıklığı 4,9 m’dir.
Yapıyla ilgili İzmir Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri ve Karayolları Genel Müdürlüğü Köprüler Dairesi Başkanlığı Tarihi Köprüler Şube Müdürlüğü Onarım Envanteri’nde sağlıklı olmayan çeşitli bilgiler yer almıştır.1118 2008’de restore edilen yapının restorasyon öncesine ait fotoğrafı ile güncel fotoğrafı karşılaştırıldığında bazı özelliklerin değişmiş olduğu, yapının kimlik kaybına uğradığı anlaşılmaktadır.
Örneğin, onarım öncesindeki durumda, cephe yüzeylerinde tabliye düzleminin olduğu, aynı zamanda korkuluğun alt seviyesini oluşturan hat ve korkuluk belirgin değildir; cephede vurgulu tek kısım düzgün kesme taş ile örülen kemer yüzeyidir. Oysa yeni durumda korkuluk kısmı vurgulu, kemer yüzeyi belirsiz bir hal almıştır. Yapı İzmir 1 no.lu KTVKK’nın 18.09.1997 / 6920 tarih ve sayılı kararı ile tescil edilmiştir.
Tarihlendirme :
Yerleşme şu ana kadar tespit edilebilen en erken tarih olarak 1531 yılına ait tahrirde Dere-Eğnesi olarak görülmekte; daha sonraki kayıtlarda da benzer isimlerle, yahut Eğnebeğüderesi ismiyle bahsi geçmektedir.
Köprünün hemen batısında kitabeleri bulunan bir ceşme ve cami yer almaktadır. Kötü durumdaki çeşme kitabesi kireçle beyaza boyanmış, bazı yerlerde uçlarına sıva bulaşmıştır. İki bölümlü kitabede, alt kısımda kelime-i şehadetten sonra tarih olarak da 1155(?) (M 1742) seçilebilmiştir.
Caminin kitabesinde Hacı Ahmed el- Cezayirî’nin H. 1162 (M 1748/49) tarihli hayratı olduğu yazılıdır.
Caminin depo müştemilatında etrafa atılı vaziyette üzerinde madalyon içinde 6 kollu yıldız motifi bulunan büyükçe bir taş levha ve bir de Arapça yazılı kitabe levhası görülmüştür . Çeşme kitabesi olduğunu tahmin ettiğimiz bu kitabede ise şunlar yazılıdır:
رضاءً فيلله سبيل الله ساحب
الحيرات الحاج محمد الجزائر ي
سنه ١١٦٣
Alah rızası için sebilullah. Sahib el-hayrat, el-Hacı Muhammed el-Cezayirî
Sene 1163 [M 1749/50]
Köyde 1742 - 1750 tarihleri arasında bu kısmında kamusal bir yapılaşma görülmektedir. Köprü bu tarih aralığında Cezayirli ailesi tarafından yaptırılmış olmalıdır.
KAYNAK: BÜYÜK MENDERES, KÜÇÜK MENDERES ve GEDİZ HAVZALARINDAKİ TÜRK DÖNEMİ KÖPRÜLER ( Ender ÖZBAY )
FOTOĞRAFLAR: EROL ŞAŞMAZ ( BAZI FOTOĞRAFLAR KAYNAK BELGELERİNDEN ALINTIDIR.)
İğnedere Köyü Köprüsü – ( Menemen) Fotoğraf Galerisi