Tütün imalatında kullanılan yapılardan ilki, Konak İlçesi, Akdeniz Mahallesi’nde, Cumhuriyet Bulvarı ve Akdeniz Caddesi üzerinde yer seçen, 314
m2’lik bir parsel alanına sahip Tekel Eski Başmüdürlük Binası’dır.
1922 İzmir yangınından sonra yaklaşık üç yüz hektarlık bir alan içerisinde dönemin yeni imar planı çerçevesinde inşa edilen yapılardan birisidir. Yapının
inşa tarihine dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte 1926-1933 tarihleri
arasında inşa edildiği bilinmektedir. Yapı zemin artı üç kat olarak inşa edilmiş
olup, yan tarafında mekanik tesisat içeren ek yapı ve küçük bir avlu
bulunmaktadır. Zemin katı inşa edildiği ilk yıllarda depolama alanı olarak,
1950-1970 tarihleri arasında ise satış mağazası olarak kullanılmıştır. Daha
sonra bazı kapılar pencerelere dönüştürülerek girişlerin yönleri değiştirilmiş
ve yapı bir dönem yeniden depolama alanı olarak kullanılmıştır.
Yapı, Milli Mimari Rönesans’ı olarak adlandırılan “Birinci Ulusal Mimarlık kımı” üslubuyla yapılmıştır. Betonarme olarak inşa edilen yapının Akdeniz Caddesi ve Cumhuriyet Bulvarı’na cephe veren köşe birleşiminde pah (eğik olarak kesilmiş kenar) başka bir cephe yapmış ve böylece yapı beş cepheden oluşturulmuştur. Yapı dönemin mimari özelliklerini yansıtan pencere ve kapılarla birlikte üçüncü kat pencerelerinin üzerinde çini panolara sahiptir. İlgili koruma kurulları tarafından 1982 ve 2008 yıllarında ayrı kararlarla tescillenmiştir.
Dönem içerisinde birçok değişikliğe uğrayan yapı UMART Mimarlık tarafından orijinal haline sadık kalınarak restore
edilmiştir.
KAYNAK: İZMİR ENDÜSTRİYEL MİRAS ENVANTERİ
TEKEL ESKİ BAŞMÜDÜRLÜK BİNASI –KONAK-MERKEZ Fotoğraf Galerisi