CAM%C4%B0%C4%B0%202.jpg)
|
|
|
|
| DUYURULAR |  |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yoğurtçu Ahmet Çeşmesi - MERKEZ
Çeşme; Tan Mahallesi, 834 ile 839 sokağın kesiştiği köşede,zemin+1 katlı yapının pahlanmış köşesi üzerine yerleştirilmiştir. Yapının zemin katı ticaret, 1. katı ise konut olarak kullanılmaktadır.
Zemin katta 70’11 şallarda meşhur aşureci Samim vardı. Çeşmenin arka tarafına denk gelen dükkânın içinde son zamanlarda yapılan tadilatlar sonucu, çeşmenin su haznesi tahrip edildiğinden işlevini yitirmiştir. Ancak günümüze ulaşan ender köşe çeşmelerinden biridir.
Mimari Özellikleri
Su yapısı, köşe çeşmesi niteliğinde inşa edilmiştir. Binanın pahlanan köşesine, enlice birkaval silmenin oluşturduğu çökertmenin içine mermer malzemeden yapılmış dikdörtgen şekilli ayna taşı yerleştirilmiştir. Aşma taşını her iki yandan ve üstten çevreleyen kaval silmenin üst kesimi, pandantif şeklinde bir pahla sonlanmaktadır. Aşma taşının üst kesiminde, kaval silmeye yakın bir yerde, Türkçe yazılmış onarım kitabesi mevcuttur.
Çeşmenin yalak kesimi, muhtemelen mevcut zemin seviyesinin altında kalmış olmalıdır. Bu nedenle Yalak ve lüleye ait herhangi bir İz seçilememektedlr. Keza su haznesi de çeşmenin tam arkasına denk gelen dükkânda sergileme yeri olarak kullanıldığından tahrip edilmiştir.
Süsleme Özellikleri
Çeşme, şimdiki haliyle oldukça sade bir görünüm arz etmektedir. Tek süsleme unsuru, çeşmeyi her iki yandan ve üstten çevreleyen kaval silmedir. Çeşmenin üst kesimindeki pandantif şekilli köşe pahı da, çeşmeye hareket unsuru kazandırmaktadır.
Korunma Durumu
Çeşmenin üzerinde bulunduğu yapı ve arka kesiminde yer alan dükkân restore edildikçe, köşesindeki çeşmeye de müdahalelerde bulunulmuştur. Bunların sonucu, çeşmenin su haznesi tahrip edilmiş, mermer malzemeden yapılmış aşma taşının üzeri de sıvanarak boyanmıştır. Bu nedenle aşma taşı üzerindeki inşa kitabesi görülememektedir. Zamanla zemin seviyesinin yükseltilmesi sonucu, özgün zemin seviyesi ve çeşme yalağı muhtemelen alt seviyede kaldığından üzerine beton dökülerek kapatılmış ve karo plaka ile kaplanmıştır
Çeşme, restorasyonlar esnasında sıva ve boya ile kaplandığından özgün yapım malzemesi ve rengi seçilememektedir. Bunların tespiti için üzerindeki sıva ve boyalar raspa ile temizlenmeli, üzeri sıva ile kapatılmış inşa kitabesi de ortaya çıkarılmalıdır. Günümüzde yalak taşma ait herhangi bir iz mevcut değildir. Zeminde kazı çalışması yapılarak yalağın durumu araştırılmalıdır. Su yapısı, çevre düzeni ile birlikte ele alınarak dışardan bakıldığında algılanabilir konuma getirilmelidir.
Tarihlendirme
Çeşmenin ayna taşında yer alan onarım kitabesinde;
“Bu Çeşme, yoğurtçu Ahmet Hayretdağ tarafından tamir ve ihya edilmiştir. 1.1.1949” yazısı okunmaktadır.
Ancak, daha önce burada varlığı bilinen Osmanlıca kitabede, “İç bu sudan, hayırlı dua et” şeklinde bir yazı mevcuttu.
Muhtemelen onarımlar esnasında, üzeri sıva ile kapatılmış olmalıdır. Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda günümüze ulaşabilen Taşınmaz Kültür Varlığı niteliğindeki konut örneklerinin 19. yüzyıl başlarına veya ortalarına tarihlendirilmesi nedeniyle, çeşmenin de bu tarihlerde inşa edildiği düşünülebilir.
Kaynak: İzmir Kemeraltı bölgesindeki Osmanlı Dönemi Çeşmeleri ( R. Eser Gültekin)
Fotoğraflar: E.Şaşmaz |
| Yoğurtçu Ahmet Çeşmesi - MERKEZ Fotoğraf Galerisi
|  |  |  |  |  |  |  | |
|
